Ὁ σκάρος

Δύσκολα θὰ βρεθεῖ καταλληλότερο ξεκίνημα γιὰ τὸ ἱστολόγιο ἀπὸ ἕναν μυσταγωγικὸ σκάρο. Ὁ σκοπὸς ποὺ ἀποθεώνει τὸν πλαγίαυλο, καὶ τὸν ἐναρμονίζει μὲ τοῦς ἦχους τοῦ κοπαδιοῦ, τοῦ ἀνέμου καὶ τοῦ βοσκότοπου. Μέρος κομμένο βίαια ἀπὸ τὸ σῶμα ἕνὸς δέντρου, ἡ φλογέρα, ἀποκτὰ ξανὰ ζωή καὶ παλμό, καὶ ἐνώνεται μὲ τὸν τόπο ὅπου βλάστησε προσφέροντας ξανὰ στὸ σύνολό του, διαφορετικὰ αὐτὴν τὴν φορά. 

Ὁ σκάρος εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς νυκτερινῆς βοσκῆς, κομμάτι μίας ξεχασμένης πλέον ποιμενικῆς ζωῆς. Ἀποτελεῖ ἔκφραση ἐλευθερίας καὶ κάθε βοσκὸς εἴχε φυσικὰ τὶς δικές του ἰδιαιτερότητες στὸ παίξιμό του, ἡ αἰσθητικὴ ὅμως παραμένει ἡ ἴδια μιὰς καὶ μιλάμε γιὰ μέλη τοῦ ἰδίου ἔθνους, τῆς ἰδίας κοινότητος, συνεχιστὲς κοινῆς παραδόσεως. Στὴν σημερινὴ δισκογραφία ἔχει κυριαρχήσει τὸ μοτίβο τοῦ παρακάτω βίντεο, ποὺ τὸ συναντοῦμε καὶ σὰν εἰσαγωγικὸ κομμάτι στὰ πανηγύρια. Πλείστες τῶν ἐκτελέσεων δυστυχῶς τεῖνουν νὰ γίνονται βιαστικές, ἐπιδεικτικές καὶ μὲ ἄσχημο ἤ καὶ καθόλου παλμὸ στὸν ἦχο, τὸ γνωστὸ χαμηλῆς ποιότητος φύσημα τοῦ κλαρίνου ποὺ άπλὰ ἀπασχολεῖ τὰ αὐτιά.


Ὁ σκάρος εἶναι κάτι παραπάνω ἀπὸ ἕναν ἐθιμοτυπικὸ σκοπὸ, εἶναι ὁ ὕμνος τοῦ βοσκοῦ στὴν μοναξιὰ του μὲ τὴν φύση καὶ τὸ ζωντανὸ ξόρκι ποὺ θεραπεύει ὅλους τοὺς καημοὺς του. Ἐλεύθερος ἀπὸ τὴν συμμόρφωση καὶ τὸν μιμητισμὸ ποὺ προκαλεῖ ἀναπόφευκτα ἡ παρουσία ἄλλων ἀνθρώπων, μπορεῖ νὰ χρωματίσει μὲ τὶς δικὲς του πινελιὲς καὶ ἐπιθυμίες τὴν ἰερὴ μοναξιά του. Συνοδεία του εἶναι τὰ κουδούνια τοῦ κοπαδιοῦ, τὰ προστατευτικὰ γαβγίσματα τοῦ σκύλου, ἡ βοὴ τοῦ ἀέρα... Ὄργανο γιὰ νὰ μιλήσει ἡ ψυχὴ του ἕνα δωρικὰ λιτὸ καλάμι ἤ κομμάτι ξύλο, μὲ τρύπες ποὺ ἀνοίχθησαν ἐνστικτωδῶς, χωρὶς μετρήσεις άκουστικῆς, ἀφήνοντας τὸν μουσικὸ νὰ βρεῖ μὲ τὸ αὐτὶ καὶ τὴν αἴσθηση τὴν ξεχωριστὴ τεχνικὴ ποὺ ἀπαιτεῖ κάθε ξεχωριστὸ μέλος μίας μὴ τυποποιημένης οἰκογένειας ὀργάνων. 

Ὁ σκάρος σήμερα ἔχει ἀπομείνει μόνος, οἱ ποιμένες τὸν ἐγκατέλειψαν, βιάζονται νὰ κατέβουν στὸ πλησιέστερο ἀστικὸ κέντρο γιὰ νὰ ἀκούσουν μπουζούκια καὶ νὰ ἐπισκεφθοῦν πορνεῖα. Περιμένει ἀκόμα ὅμως τοὺς λίγους ποὺ θὰ τὸν ψάξουν καὶ θὰ τὸν ἀνασυνθέσουν στὴν πράξη, μακριὰ ἀπὸ ἐγκυκλοπαιδικὰ λογίδρια σὲ πολιτιστικοὺς συλλόγους. Καὶ ὅταν αὐτοὶ τὸν βροῦν, θὰ μοιραστεῖ τὴν σοφία αἰώνων μαζὶ τους ξανά. Πλέον δὲν ἀνήκει ἀποκλειστικὰ στοὺς ποιμένες, ἀλλὰ σὲ κάθε ἄνθρωπο ποὺ ἀναζητεῖ τὸ δισκοπότηρο τῆς παραδόσεως. 



Προσανατολισμὸς τοῦ ἱστολογίου

Θεματικὸς στόχος τοῦ ἱστολογίου εἶναι ἡ ἀληθῶς Ἑλληνικὴ παραδοσιακὴ μουσική. Ὁ γράφων δὲν ἔχει κανένα πτυχίο μουσικῆς ἀπὸ κάποιο ὡδεῖο ἤ μουσικὸ σχολεῖο, ἔχει συμμετάσχει ἐρασιτεχνικὰ σὲ διάφορες μουσικὲς δραστηριότητες καὶ συλλόγους, στὰ πλαίσια πάντα τῆς δυτικῆς συγκερασμένης μουσικῆς. Ἡ ἐνασχόληση μὲ τὴν παραδοσιακὴ μουσικὴ ἦλθε ἐντελῶς αὐθόρμητα, καὶ χωρὶς καθοδήγηση, ἀλλὰ μὲ προσωπικὴ πολύωρη ἀναζήτηση καὶ προσπάθεια αὐτοδιδαχῆς παιξίματος καὶ κατασκευῆς παραδοσιακῶν ὀργάνων.


Τὸ ἱστολόγιο αὐτὸ δὲν ἔχει σκοπὸ νὰ ἀποτελέσει μία ἄψυχη καὶ ψυχρὴ ἐπιστημονικὴ προσέγγιση τῆς παραδόσεως, ἀντιθέτως, ἡ προσέγγιση θὰ εἶναι χωρίς φόβο μέν, ἀλλὰ μὲ πάθος! Μία μουσικὴ ἀληθινὴ ὅσο καὶ ὁ Ἥλιος, ἀπὸ τά βάθη τῶν αἰώνων, πρέπει νὰ προσεγγίζεται μὲ βαθύτερο αἰσθητικὸ κριτήριο, καὶ νὰ δένει κυριολεκτικὰ μὲ τὴν ψυχὴ τοῦ ἀκροατὴ, νὰ γίνεται αὐθεντικὸ βίωμα, ἐτσι ὥστε νὰ εἶναι ἰκανὸς νὰ ἐντοπίσει ἀκόμη καὶ τὸ πιὸ ἀδιόρατο ψεγάδι, τὸ πιὸ ὕπουλο στοιχεῖο ἐκφυλισμοῦ, δίχως νὰ ἔχει ἰδέα τὶ σημαίνει κλίμακα, δρόμος, μόρια, δώριος τρόπος, ἑννιάσημος ρυθμὸς...

Προφανῶς καὶ ἡ θεωρητικὴ ἐνασχόληση δὲν εἶναι κατακριτέα, τὸ ἀντίθετο μάλιστα, ἀλλὰ μετατρέπεται σὲ ταρίχευση μούμιας ὅταν ἔχει σαπίσει ὁ ὀμφάλιος λῶρος ποὺ κρατὰ σὲ ἐπικοινωνία καὶ ἀνταλλαγὴ ζωῆς τὸ μέλος μιᾶς ἐθνικῆς κοινότητος μὲ τὶς φωνὲς τῆς πέτρας, τοῦ λόγγου καὶ τῶν δασῶν τῆς πατρίδος του. Εἶναι ἀδιανόητο σήμερα τὸ πῶς ἔχει ἐπιτραπεῖ νὰ εἰσβάλλει ἡ κακαισθησία στῆν παραδοσιακὴ μας μουσικὴ, τὸ πόσο ἐπιφανειακὰ καὶ μουσειακὰ τὴν προσεγγίζουν οἱ "μουσικοί". Ἀποτελεῖ ἀπλῶς μία ἐνασχόληση γιὰ νὰ "ξεφεύγουμε", ἕνα σπάσιμο τῆς μονοτονίας, καὶ μαθαίνουν μὲ τὴν αὔρα τους καὶ τοὺς νέους νὰ τὴν βλέπουν ὡς μία ὑποχρέωση γιὰ τὸ μουσικό τους μάθημα. Λένε ὅτι παραδοσιακὴ μουσικὴ μαθαίνεις σωστὰ μόνο ἀπὸ διδάσκαλο, τὸ ἐρώτημα ὅμως εἶναι, ἀπὸ ποιὸν διδάσκαλο; Τὸν σημερινὸ ποὺ διδάσκει ἀπλῶς κάποιες τεχνικὲς δεξιότητες καὶ θεωρίες ρυθμῶν, καὶ βλέπει τὸ παίξιμο τῆς παραδοσιακῆς  ὡς ἕνα εὐχάριστο θεατρικό, ἕναν ρόλο ποὺ πρέπει νὰ ὑποδυθεῖ πειστικὰ καὶ ἐπειδικτικά, καὶ ἀμέσως μετὰ εἶναι ἱκανὸς νὰ πάει νὰ παίξει τζὰζ μὲ τὸ συγκρότημά του; Καὶ ποιοὶ θὰ εἶναι οἱ μελλοντικοὶ παραδοσιακοὶ μουσικοί, παιδιὰ ποὺ στὴν καλύτερη τῶν περιπτώσεων ὁπου θὰ συνεχίσουν νὰ ἀσχολοῦνται μὲ ὅσα ἔμαθαν, θὰ τὰ προσμίξουν σὲ κάποιο συγκρότημα μαζὶ μὲ ρέγκε, φάνκ, καὶ ἀραβικοὺς ρυθμοὺς γιὰ νὰ εἶναι πιὸ ευχάριστα;

Ἡ παράδοση δὲν ἀποτελεῖ παιχνίδι ρόλων, ἀλλά βίωμα, ρυθμὸς καὶ μέλος ποὺ συντονίζεται μὲ κάθε σπιθαμὴ τῆς ὑπάρξεως. Ἀντιθέτως μὲ τὴν εἰκόνα ποὺ προσπαθοῦν νὰ δώσουν, εἶναι ἐκφραση τῆς αἰωνίας νεότητος τοῦ κόσμου, καὶ δὲν ἔχει τὴν ἀνάγκη ἀλλοιώσεων καὶ βεβιασμένων "ἐκσυγχρονισμῶν". Τὰ τραγούδια καὶ οἱ σκοποὶ εἶναι μαγικὰ ξόρκια καὶ γητεῖες ποὺ δίνουν δύναμη καὶ στήριγμα στὸν πολύπαθο βίο ἕνὸς παραδοσιακοῦ ἀνθρῶπου, εἶναι ἡ συνομιλία του μὲ τὴν φύση, ὁ σκάρος εἶναι ἡ ἀπάντηση στὰ τιτιβίσματα τῶν πουλιῶν.

Αὐτὴ ἡ μυσταγωγία ἔχει χαθεῖ πρὸ πολλοῦ, στὰ πανηγύρια κάθε ἐπαρχιακῆς κοινότητος κυριαρχεῖ ὁ ἦχος ὁ ἡλεκτρονικὸς καὶ ἡ σαχλότητα, καὶ στὶς σοβαροφανεῖς ἐκδηλώσεις ἀπεναντίας κυριαρχεῖ ἡ μαλθακότητα τοῦ ἦχου, γιὰ νὰ μῆν εἶναι τόσο ἔντονος καὶ βαρῦς στοὺς ἀνάλκιδες νεοέλληνες.

Λίγοι κρατοῦν ἔναν ἦχο παραμυθένιο στὶς μέρες μας, καὶ γιὰ αύτὸ τὸ ἱστολόγιο πρόκειται νὰ δείξει φανερὴ συμπάθεια πρὸς ὁρισμένες τέτοιες φωτεινὲς ἐξαιρέσεις. Ἐπίσης, θὰ χρησιμοποιηθεῖ συχνά ἡ μέθοδος τοῦ ἀντιπαραδείγματος, χυδαῖες ἐκτελέσεις θὰ σχολιάζονται γιὰ νὰ γίνει κατανοητὸ τί σημαίνει διαφορὰ αὐθεντικότητος.


Ἡ ἐξάπλωση τοῦ διαδικτύου ἔχει δώσει μία μεγάλη εὐκαιρία σὲ ὅσους ἀναζητοῦν ἀκόμη ὄμορφες ἐκτελέσεις παραδοσιακῆς μουσικῆς. Εἶναι δυνατὸν νὰ μοιρασθοῦν ἀρχεῖα ἐξ'ἀποστάσεως, πράγμα ἀδύνατον παλαιότερα, μιὰς καὶ στὰ δισκοπωλεία κυκλοφοροῦν δίσκοι ἡχογραφήσεων ἀπὸ πανηγύρια ποὺ εἶναι τελικῶς... γιὰ τα πανηγύρια! Εὐτυχῶς ὑπάρχουν πολλὰ νὰ μοιραστοῦμε, καὶ θὰ ἀναρτῶνται συχνά. Εἶναι ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη, οἱ ἀναγνῶστες τοὺ ἱστολογίου νὰ κατεβάζουν παράλληλα τὰ βίντεο καὶ νὰ τὰ μετατρέπουν σὲ ἦχο, προσφέρεται εὔχρηστο λογισμικὸ στὴν δεξιὰ  στήλη. Οἱ λογαριασμοὶ στὸ youtube διαγράφονται ἀπροειδοποίητα ἀπὸ τοῦς κατόχους τους καὶ δὲν πρέπει νὰ βασιζόμαστε στὸ ὅτι ὅποτε θέλουμε νὰ ἀκούσουμε κάτι θὰ τὸ βροῦμε ἐκεῖ. Τὸ ἀρχείο ποὺ θὰ συγκεντρωθεῖ ἐδῶ πρέπει νὰ βρίσκεται σὲ ὅσους περισσοτέρους ὑπολογιστὲς καὶ λοιπὰ ἀποθηκευτικὰ μέσα γίνεται λατρῶν καὶ ἐραστὼν τῆς παραδόσεως ποὺ ἔχει ἀπομείνει ζωντανὴ μέσα μας.


Τέλος, ὁ γράφων ζητεῖ συγνώμη γιὰ ὅποια γλωσσικὰ λάθη πραγματοποιηθοῦν, κυρίως τονισμοῦ! Εἶναι ἀναπόφευκτο νὰ συμβοῦν ὅταν πρέπει κάποιος νὰ μάθει μόνος του κατόπιν τῆς παιδικῆς ἠλικίας Ἑλληνικὰ ποὺ καταργήθηκαν μὲ...ὑπουργικὲς ἀποφάσεις!